25 marca – Święto Niepodległości

Dzień 25 marca jest w Grecji bardzo ważnym świętem państwowym jak również kościelnym.  Jest to dzień Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny, czyli objawienia się Archanioła Gabriela, który przyniósł jej radosną nowinę, iż będzie matką Zbawiciela.

W tym wyjątkowym dniu w 1821 roku biskup Patry Germanos wywiesił pobłogosławioną przez niego grecką flagę na dziedzińcu klasztoru Agia Lavra koło Kalavrity (opis o Kalavricie znajdziesz TUTAJ), jednocześnie wypowiadając słowa „Eleftheria i thanatos”, czyli wolność, albo śmierć. Ten symboliczny gest został uznany za oficjalne rozpoczęcie powstania antytureckiego.

Grecja była okupowana przez Turków od czasu upadku Konstantynopolu, tj. po 1453 roku i przez kolejne 400 lat borykała się z brutalnym i bezwzględnym najeźdźcą. Już pod koniec XVIII wieku dochodziło do coraz to częstszych wybuchów antytureckich. W owym czasie Rewolucja Francuska była dodatkową inspiracją dla Greków, którzy coraz bardziej marzyli o odzyskaniu utraconej wolności.

Przez te 400 lat okupacji tożsamość grecka przetrwała głównie dzięki religii, czyli silnie kultywowanemu prawosławiu. Kościół jednoczył uciśnione społeczeństwo i bardzo często mnisi i księża ortodoksyjni uczestniczyli w akcjach konspiracyjnych ku uzyskaniu niepodległości ojczyzny.

Walki wyzwoleńcze trwały latami i Grecy przez długi okres byli osamotnieni i zapomniani przez resztę Europy. Dopiero z czasem zaczęła tworzyć się grupa miłośników Grecji, często wykształconych europejczyków, którzy ściągali do Grecji by wspomóc w walkach.  Do grupy tej należał m.in. angielski poeta Byron oraz spora ilość Polaków.  Grecja uzyskała wsparcie militarne również z Niemiec, Francji i Rosji, która wypowiedziała wojnę Turcji i to między innymi przyczyniło się do kapitulacji Turcji, która ostatecznie zgodziła się na niepodległość Grecji po trwających prawie 10 lat zmaganiach.

Oficjalny akt przyznania niepodległości gwarantowanej przez najważniejsze państwa europejskie, Grecja otrzymała w 1830 r. Grecy co prawda uzyskali wtedy niepodległość, ale nie pokój, gdyż nie oznaczało to, że cały kraj jest wyzwolony i zjednoczony. W wyznaczaniu granic nowego państwa uczestniczyło wiele zainteresowanych stron i nie spełniały one oczekiwań narodu, ponieważ terytorium państwa było znacznie mniejsze niż zakładali Grecy. Na przestrzeni kolejnego stulecia różne regiony i wyspy greckie stopniowo były przyłączane do Grecji, dla przykładu Kreta dopiero w 1913 roku. Obecny kształt i rozmiar Grecja osiągnęła dopiero w 1947 r., gdy jako ostatnie  zostały przyłączone Wyspy Dodekanezu.

Każdego roku 25 marca do Agia Lavra przybywają rzesze Greków by upamiętnić wydarzenie z 1821 roku i świętować wyzwolenie się spod rąk Turków. Tego dnia w wielu greckich miastach i miasteczkach odbywają się parady. Wielu Greków dzierżąc w dłoniach biało-niebieskie flagi manifestuje swoją przynależność narodową i  ze szczerą radością życzą sobie wzajemnie „Chronia polla”, czyli „wielu lat”.

Wielu lat w pokoju wszystkim!