Do czego stosować oliwę?

Ostatnia rozmowa z nowopoznaną osobą, na temat oliwy z oliwek całkiem mnie zaskoczyła i uzmysłowiła mi, iż nie każdy używa oliwy i co najważniejsze nie każdy wie do czego można by ją zastosować. Ostatnie lata, gdy głównie mieszkałam w Grecji, lata, gdy kuchnia grecka na stałe zagościła w moim życiu sprawiły, że osobiście oliwę zużywam masowo. W swojej spiżarce jak prawdziwa grecka gospodyni mam ogromną puszkę, z której regularnie uzupełniam mniejszą butelkę, z której na bieżąco dozuję oliwę.

Gdyby przeciętnemu Polakowi zadać pytanie: „do czego używasz oliwy”, większość odpowiedziałaby, że w zasadzie tylko do sałatek, na zimno. Tymczasem zastosowanie jej jest znacznie szersze i warto skorzystać z jej dobrodziejstw, gdyż jest to cenny dla naszego organizmu tłuszcz.

Spytacie, więc do czego jej używam, ano do wszystkiego, bo jeśli prześledzicie przepisy z mojego bloga to chyba 99% greckich dań zawiera w swym składzie oliwę. Grecy potrafią z apetytem zjeść nawet jajecznicę smażoną na oliwie, ja jednak nigdy nie dałam się przekonać do tego eksperymentu, gdyż cenię sobie też polskie smaki na masełku, jestem tradycjonalistką pod tym względem 😉

Najbardziej lubię oliwę świeżą, niefiltrowaną, którą uzyskuje się wczesną jesienią z jeszcze niedojrzałych oliwek. Taka oliwa ma zielony kolor, zdecydowany aromat porównywalny do świeżo skoszonej trawy, jest gęsta, a jej smak jest pikantny, nieco gorzkawy i przyjemnie szczypie w gardło. Gdy oliwa spełnia te wszystkie kryteria,  mam wrażenie, że mogłabym ją spijać wprost z butelki. Gdy tylko mam sposobność wlewam jej spore ilości do mojej greckiej, wiejskiej sałatki, by móc maczać w niej chrupiący chleb. Samo smakowanie najwyższej jakości oliwy na świeżym pieczywie jest dla mnie niezwykle przyjemnym i pożądanym doświadczeniem smakowym. Czasami taka przystawka potrafi zapełnić mój żołądek jeszcze zanim zjem danie główne.

Niewielu z nas wie, że oliwa z oliwek jest tłuszczem bardzo uniwersalnym, w zasadzie najbardziej uniwersalnym w zestawieniu z innymi znanymi i popularnymi w polskiej kuchni tłuszczami. Odpowiedni stosunek kwasów tłuszczowych jednonienasyconych do wielonienasyconych w oliwie z oliwek typu extra virgin oraz jej wysoki punkt spalania, znacznie wyższy niż popularne w polskiej kuchni tłuszcze sprawia, iż jest ona wprost doskonałym tłuszczem do stosowania w wysokich temperaturach.

Można na niej bezpiecznie smażyć nawet do 180˚C, dlatego Grecy również używają oliwy do smażenia frytek. Osobiście zawsze było mi żal używać jej do tych celów, ze względu na fakt, że stracę spore ilości dobrej oliwy o niesamowitych walorach smakowych.  Naturalnie w wyniku długiego smażenia na mocnym ogniu traci ona część swoich cennych właściwości odżywczych, dlatego lepiej do długiego i głębokiego smażenia użyć zwykłą, rafinowaną oliwę z oliwek.

Grillowanie w Polsce jest równie popularne jak i w Grecji, a oliwa jest nieodzownym elementem wszystkich greckich grillowych przyjęć. Świetnie nadaje się do polania grillowanego mięsa czy warzyw tuż przed wrzuceniem ich na ruszt. Wcześnie przygotowana marynata z oliwy, w której poleżą potrawy, wydobędzie z nich głębię smaku.

Duszenie mięs czy warzyw, gotowanie zup też nie powinno odbywać się bez butelki oliwy pod ręką. Gotowaną gęstą zupę czy gulasz należy na koniec wręcz doprawić niewielką ilością dobrej oliwy. Nie zaszkodzi też już na talerzu, zamiast kleksa śmietany, w iście greckim stylu dolać kilka kropel świeżej, niefiltrowanej oliwy.

Popularne w cukiernictwie i piekarnictwie tłuszcze, w tym masło, margarynę, doskonale zastąpi, zwykła oliwa z oliwek, jest ona zdecydowanie lepszym i zdrowszym wyborem niż tłuszcz, którego nauczyły nas stosować nasze mamy.

Uniwersalność zastosowań oliwy z oliwek na tle innych tłuszczy, czyni ją bezkonkurencyjną.

Podsumowując, do czego można zastosować oliwę z oliwek:

• do chleba, np. bruschetta
• do sałatek
• do warzyw, np. pomidorów pokrojonych w plasterki, świeżych ogórków
• jako dodatek do dressingów, np.  tzatziki
• do zup zamiast śmietany, np. fakies
• do marynat mięsa i ryb
• do smażenia mięs, ryb i wszystkich owoców morza
• do pieczeni mięsnych
• do grillowania
• do pieczenia ziemniaków
• do pieczenia fety
• do smażenia sera (saganaki)
• jako dodatek do makaronów
• do białych serów (mozzarella, feta, manouri, mizythria)
• na pizzę (zamiast ketchupu)
• do zrobienia pesto
• do zrobienia majonezu
• do smażenia szakszuka, omletów i naleśników
• do ciast, wypieków
• i do wielu innych greckich specjałów, po których przepisy możecie sięgnąć na moim blogu 🙂

Pozycja oliwy w greckiej kuchni jest tak silna, iż jest ona obecna na każdym stole, do każdego posiłku, jak i w domach tak i w tawernach, jak długa i szeroka jest Ellada.

Czy i w Waszej kuchni na stołach króluje oliwa? Jeśli tak, to do czego jej używacie?